2024 Yılı Gelir Vergisi Beyannamesinde Konut Kira Bedelinin Kira Gelirinden İndirilmesi

Hem Kira Geliriniz Var Hem de Kira Ödüyorsanız, Beyanname Vermeden Önce Okumanızda Fayda Var!

Kira gelirlerinde gerçek gider yöntemini seçenlerin dikkat etmesinde fayda gördüğüm bir konuyu kısaca açıklayacağım.

Kira gelirinizin gayrisafi tutarından, varsa GVK 21.Maddeye göre istisna tutarını düştükten sonra GVK Madde 74’te yazılı olan giderleri düşerek safi tutara ulaşabilirsiniz. İstisnadan faydalananlar, istisnaya isabet eden tutarı hesaplayıp, bu tutarı gider olarak düşemezler.

Maddede sırasıyla 11 bent halinde indirilecek giderlere yer verilmiştir. Giderlerin temelde ortak özelliği kiraya veren tarafından ödenmesi ve kiraya verilen gayrimenkul ile ilişkili olmasıdır. Gayrimenkulun kısmen kiraya verilme durumu varsa, bu giderlerin sadece bu kısma isabet edenleri gider olarak indirilecektir.

Bu giderlerin bir tanesi de 10. bentte yer alan “Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli”dir.

Gider olarak indirilebilecek kira bedelinin tespitinde aşağıda 10 maddede özetlemeye çalıştığım detaylara dikkat edilmesi gerekir:

1. Sahip olunan gayrimenkul konut olarak kiralanmalıdır.

2. İndirimde sınır vardır. GVK. 74. Maddede yazılı diğer bütün giderler indirildikten sonra kalan miktar üzerinden kira bedeli indirilir. İndirilemeyen kısım ise gider fazlası sayılmaz, zarar olarak beyan edilmez ve sonraki yıllarda da indirim konusu yapılmaz.

3. Giderlerin hasılattan indirilmesi için ödenmiş olması zorunluluğu yoktur. Giderlerin indirilmesinde tahakkuk esası geçerli olmakla birlikte belgelendirilmesi ve belgelerin 5 yıl boyunca saklanması şarttır. Konut olarak kiraya verilen gayrimenkulden tahsil edilen kira bedelinden (tahsil esası kapsamında), oturulan konut kirasının ödenmemiş bile olsa indirilmesi mümkündür. Ancak, kiraya verilen konuttan kira geliri tahsil edilmemişse, indirim yapılamaz. İlgili olduğu yılda indirilemeyen kira bedeli, kiraya verilen konuttan sonraki yıllarda kira bedeli edilmesi durumunda da indirim konusu yapılamaz.

4. Konut olarak kiraya verilen birden fazla gayrimenkul varsa, kira ile oturulan konut kira bedeli tümüne ait irattan indirilir.

5. Kira gelirinden indirim konusu yapılacak kira bedeli ancak ikamet edilen konut için ödenen kira bedelidir. Türk Medeni Kanununun 19. maddesi gereğince "yerleşim yerinin tekliği" ilkesi doğrultusunda "Adres Kayıt Sistemi" nde de kişinin T.C. kimlik numarası ile eşleştirilen tek bir yerleşim yeri adresi (ikametgâh) mevcuttur. Sistemde yer alan yerleşim yerine ilişkin varsa ödenen konut kira gideri indirim konusu yapılabilecektir.

6. Çocuklarınız için kiraladığınız konuta ilişkin kira bedeli indirim konusu yapılamaz.

7. Otel, huzur evi ve yaşlılar bakım evi vb. yerler de kira ile oturulan konut olarak değerlendirilmez ve ödenen bedeller indirim konusu yapılamaz.

8. Eşin ikameti için ödenen kira bedelleri de indirim konusu yapılamaz.

9. Yurtdışında ödenen konut kira bedelinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı konusunda ise, kanunda söz konusu konutun yurtiçinde ya da yurtdışında kiralanmış olması hakkında bir belirleme yapılmamıştır. Ancak, İdare’nin konuya yaklaşımda tam ve dar mükellefiyet ayrımında bir değerlendirme yapıldığı anlaşılmaktadır. GVK 210 No.lu Genel Tebliğ’de yer verilen açıklamalarda, GVK 2. Maddesinde Türkiye’de yerleşmiş olanlar ile resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup bu kurumların işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşlarının tam mükellef olarak, onun dışındaki kişilerin ise dar mükellef statüsünde değerlendirileceği belirtilerek, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının dar mükellef olarak değerlendirileceği düzenlenmiştir. GİB’in düzenlediği Kira Gelirlerinin Beyanı Rehberlerinde dar mükelleflerin yurtdışında ödemiş oldukları kira bedellerinin indirim konusu yapılamayacağı belirtilmektedir.

10. Diğer taraftan, İdare’nin Türkiye’de tam mükellefiyete tabi olup, yabancı ülkelerde bulunanların, o ülkelerdeki konut kira bedellerinin de Türkiye’deki konut kira gelirinden indirim konusu yapılamayacağı görüşünde olduğu anlaşılmaktadır.